14 Nis 2019

Kitap Yorumu: En Mavi Göz - Toni Morrison


Toni Morrison ile ikinci karşılaşmamız. Diğeri Merhamet kitabıydı. İki kitapta  çok fazla ortak özellikler olsa da buna derinlemesine girmeyi düşünmüyorum. Çünkü yazar Siyahilerin yaşam tarzı ve geçmişleri, aile hayatı, çocukluk gibi kavramların üzerinde durduğu için kitapları da ortak temaları içeriyor.

En Mavi Göz kitabında Pecola adlı kız çocuğunun hayatını ve bu hayata nasıl gelindiğini, Pecola'nın acılarını, toplum tarafından kendisinin dışlanışı, aile sorunlarına ve en sonunda kendi tedavi yoluna kavuşmasını okuyoruz.

Yazarın toplumsal konuları ele alış şeklini sevdim. Böyle ahlaki ders verir gibi olmaması güzel. Size yanlışa maruz kalan insanların yaşadıklarını anlatıyor ve eğer empati kurabilecek durumdaysanız, sizi derinlemesine etkiliyor. Kötülük kötülüğü doğurduğunu ve birkaç kuşak öncesinde yaşananların dalga dalga şu an yaşananlara etki etmesini bize gösteriyor. Domino taşlarının yıkılması gibi ve insanların karakterlerinin şekillenmesinde yaşananların ne kadar önemli olduğunu da yazar kurgusunda geçmişe giderek bize aktarıyor.

Bir anlamda biyografi okuyoruz. Yazar size bir karakter verdikten sonra onun çevresindeki insanları kitap ilerledikçe inceliyor ve size aktarıyor. Bölüm sayısı veya ismi olmadığından dolayı sayfa numarası ile aktaracağım. 116. sayfada başlayan Pauline'nın bölümü beni en çok etkiledi ve ilk bölümlerde ona kızsam da bu bölümde insanın hayallerini bırakışının yıkıcı etkilerini okudum. Bu bölüm karaktere bağlanmam için yeterliydi. Tabii ki bu gerekçe karakterin yanlışlarını onaylıyorum anlamına gelmiyor. 

Rahatsız edici birçok bölüm okuyoruz. Çocuk istismarı gibi. Bu sadece bir ülke için değil insanlık için kara bir leke olduğunu düşünüyorum. Rahatsız edici olsa da yazarın kullandığı üslup, bu durumu herhangi bir şekilde haklı göstermiyor veya özendirmiyor. Yazarın hassasiyeti hissediliyor.

Son olarak kitapta geçen ilahi güce sesleniş veya bir anlamda serzenişin bende bıraktığı etkiyi belirtmek istiyorum. Her insanın belli dönemlerde bu duruma düştüğünü düşünüyorum. Hak etmeyenin neden bu durumda olduğunu, hak edenin de cezalandırılmadığını düşünürüz. Kitabın bir bölümünde bu ağır bir şekilde eleştiriliyor.

İçerik hakkında çok fazla detay vermekten kaçındığım için anlattıklarımın havada kalacağını biliyorum. Zor okunan belli bölümleri olsa da içselleştireceğiniz bir kitap. Bittiğinde ağır bir suçluluk ve acıma duygusu içinde kendinizi bulabilirsiniz. Toni Morrison favori yazarlarım arasındaki yerini, ondan okuduğum ikinci kitapla sağlamlaştırdı.


1 yorum: